WYMAGANIA EDUKACYJNE DLA KLAS V – VI Z JĘZYKA POLSKIEGO DO PROGRAMU SŁOWA NA START”

 

IV. TREŚCI NAUCZANIA WRAZ Z OPISEM ZAŁOŻONYCH OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Treści w podstawie programowej zostały zapisane językiem wymagań. Poniższa tabela uwzględnia wszystkie zapisy z podstawy, przyjęto jednak inny układ ich prezentowania. Jest on połączeniem tradycyjnego modelu kształcenia najważniejszych umiejętności polonistycznych (czytania, mówienia, pisania) z wymogami otaczającej nas rzeczywistości, czyli koniecznością nieustającego rozwoju (również poprzez samokształcenie), radzeniem sobie z zalewem informacji, a w dobie upadku autorytetów – przede wszystkim uczeniem o wartościach. Zapisy z podstawy zostały uszczegółowione tak, by można było jednoznacznie i precyzyjnie zdiagnozować postępy uczniów na koniec etapu edukacyjnego. Stąd podział przewidywanych osiągnięć ucznia na sześć części:

1. Czytanie i analizowanie tekstów kultury.

2. Interpretowanie i wartościowanie.

3. Mówienie i pisanie.

4. Świadomość językowa.

5. Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna.

6. Samokształcenie i docieranie do informacji.

Czytanie i analizowanie tekstów kultury

Punkt

podstawy

Umiejętności z podstawy

programowej

Uczeń:

Szczegółowe osiągnięcia

Uczeń:

I.1.1) sprawnie czyta teksty

głośno i cicho

• odczytuje różne teksty kultury, w tym kształtujące postawy patriotyczne i obywatelskie:

a) teksty literackie, między innymi: baśnie, legendy, mity, powieści, opowiadania, utwory poetyckie

b) teksty użytkowe, między innymi: zaproszenia, zawiadomienia, instrukcje, przepisy, ogłoszenia, listy, notatki

c) teksty informacyjne (popularnonaukowe i publicystyczne), na przykład artykuły w czasopismach

d) dzieła sztuki i teksty kultury o charakterze rozrywkowym, na przykład: przedstawienia teatralne, słuchowiska radiowe,

filmy, komiksy, obrazy, rzeźby, grafiki

III.1.9) czytając głośno, wyraziście, przekazuje intencję tekstu, właściwie akcentuje wyrazy, wprowadza pauzę, stosuje odpowiednią intonację

• czyta płynnie i wyraźnie – zgodnie ze strukturą zdaniową oraz z uwzględnieniem znaków przestankowych, właściwego tempa i rytmu

• czyta tekst głośno w sposób ułatwiający jego zrozumienie, z zachowaniem akcentów logicznych

• odczytuje tekst, zwracając uwagę na znajdujące się w nim odsyłacze

• czyta z ekspresją emocjonalną

• odczytuje tekst z podziałem na role, starając się oddać charakter postaci

• doskonali technikę czytania

• czyta ze zrozumieniem różne teksty literackie i inne o charakterze informacyjnym (popularnonaukowym

i publicystycznym)

I.3.5) rozpoznaje znaczenie niewerbalnych środków komunikowania się (gest,

wyraz twarzy, mimika, postawa ciała),

• rozumie pojęcia (bez konieczności definiowania) typu: gest, mimika barwa głosu

• rozumie intencję wypowiedzi oraz daje temu wyraz gestem i mimiką

• stosuje na co dzień komunikaty niewerbalne

I.1.2) określa temat i główną myśl tekstu

• określa myśl przewodnią utworu

• potrafi ustalić wzajemną zależność wydarzeń, wskazać wydarzenia istotne dla przebiegu akcji

• wskazuje motywy występujące w baśniach

 

 

 

 

I.1.3) identyfikuje nadawcę i odbiorcę wypowiedzi(autora, narratora, czytelnika, słuchacza)

• wskazuje w tekście narratora

• wskazuje wyrazy ujawniające osobę mówiącą w utworze

• odróżnia nadawcę od odbiorcy

• odróżnia osobę mówiącą (np. narratora w powieści,

podmiot liryczny w wierszu) od autora tekstu

I.1.4) identyfikuje wypowiedź jako tekst informacyjny, literacki, reklamowy

• odróżnia tekst literacki od nieliterackiego

• wskazuje wyznaczniki tekstu informacyjnego, literackiego i reklamowego

• prezentuje ulubione czasopisma

• odróżnia reklamę od informacji

• dostrzega w reklamie pomysł, rolę muzyki, obrazu

• porównuje środki oddziaływania reklamy prasowej, radiowej i telewizyjnej

świadomie i krytycznie odbiera teksty reklamowe

• dostrzega sposoby oddziaływania autorów reklam na odbiorców

• wyraża opinię o reklamie

• tworzy własną reklamę

I.1.5) rozpoznaje formy

gatunkowe (zaproszenie, życzenia i gratulacje, zawiadomienie i ogłoszenie, instrukcję, w tym przepis)

• odczytuje formy użytkowe (zaproszenie, zawiadomienie, ogłoszenie, instrukcję, list oficjalny) ze zrozumieniem ich

celu (intencji)

• odróżnia życzenia od gratulacji

• dostrzega typowy dla form użytkowych sposób zapisu

• dostrzega ważność stałych elementów tekstu użytkowego(np. data, nagłówek, podpis)

I.1.6) odróżnia zawarte w tekście informacje ważne od informacji drugorzędnych

• czyta tekst selektywnie, dostrzegając ważne treści

• zwięźle przedstawia najważniejsze treści utworu

• wskazuje bohaterów głównych i postaci drugoplanowe

I.1.7) wyszukuje w tekście informacje wyrażone wprost i pośrednio (ukryte)

• odpowiada na podstawowe pytania do tekstu dotyczące świata przedstawionego

• wskazuje w tekście określone fragmenty (cytaty)

stanowiące odpowiedź na konkretne pytania związane z utworem

• odczytuje dosłowny i ukryty sens wysłuchanego, obejrzanego i przeczytanego tekstu

I.1.8) rozumie dosłowne i przenośne znaczenie wyrazów w wypowiedzi

• rozumie związki frazeologiczne

• rozumie znaczenie prostych symboli i alegorii,

np. w bajkach

• wyjaśnia znaczenie przysłów

I.1.9) wyciąga wnioski wynikające z przesłanek zawartych w tekście (w tym rozpoznaje w nim prawdę

lub fałsz)

• samodzielnie wyciąga wnioski z przeczytanych tekstów

• odróżnia informacje prawdziwe od nieprawdziwych

I.1.10) dostrzega relacje między częściami składowymi wypowiedzi (tytuł, wstęp, rozwinięcie, zakończenie, akapity)

• rozumie celowość stosowania tytułu i akapitów w tekście pisanym

• dostrzega trójdzielną kompozycję utworu

• wyjaśnia tytuł utworu

• nadaje tekstowi nowy tytuł zgodny z sensem utworu

II.1.1) nazywa swoje reakcje czytelnicze (np. wrażenia, emocje)

• nazywa własne uczucia, doznania, wrażenia

• wyraża emocje towarzyszące więziom koleżeńskim, przyjacielskim, rodzinnym

• wyraża opinię po przeczytaniu utworu, obejrzeniu przedstawienia, filmu czy obrazu

II.1.2) konfrontuje sytuację bohaterów z własnymi doświadczeniami

• nazywa uczucia bohaterów

• porównuje własne doświadczenia życiowe z sytuacją postaci literackich

\

 

 

II.1.3) wyraża swój stosunek do postaci

• wykorzystuje w wypowiedzi wyrazy nazywające cechy charakteru, usposobienia, umysłu

• posługuje się słownictwem wyrażającym ocenę

• stosuje słownictwo nacechowane emocjonalnie

• wyraża własny sąd o postawach i zachowaniach bohaterów

• uzasadnia swój sąd o postaci odpowiednim odwołaniem do tekstu (wypowiedź narratora lub innego bohatera)

• posługuje się zwrotami związanymi z wyrażaniem własnego zdania (moim zdaniem, uważam, myślę, sądzę)

• oceniając innych, stara się zachować obiektywizm

• formułuje sądy ze świadomością odpowiedzialności za słowo

II.2.1) dostrzega swoistość artystyczną dzieła

• redaguje opis dzieła sztuki (obrazu, rzeźby, pomnika)

• odróżnia poezję od prozy, tekst literacki od innego tekstu kultury

• rozpoznaje cechy charakterystyczne tekstu literackiego, użytkowego, popularnonaukowego, filmu, przedstawienia teatralnego, komiksu, dzieła plastycznego, audycji radiowej i telewizyjnej

• porównuje środki charakterystyczne dla utworu literackiego z tworzywem filmu (obraz, dźwięk, słowo) oraz słuchowiska radiowego (słowo, dźwięk)

• tworzy przedstawienia teatralne

• dokonuje przekładu intersemiotycznego, np. rysuje ilustracje do wybranych utworów, wybiera muzykę adekwatną do nastroju utworu, układa tekst opowiadania inspirowany treścią danego dzieła malarskiego

II.2.2) odróżnia fikcję artystyczną od rzeczywistości

• odróżnia świat przedstawiony od świata rzeczywistego

• dostrzega różnicę między zmyśleniem literackim a zmyśleniem w świecie rzeczywistym

• rozumie pojęcie fikcja literacka

II.2.3) odróżnia realizm od fantastyki

• wskazuje w tekście postaci i wydarzenia fantastyczne

II.2.4) rozpoznaje w tekście literackim: porównanie, przenośnię, epitet, wyraz

• odnajduje w wierszu podstawowe środki poetyckie i określa ich podstawowe funkcje

• dostrzega odrębność języka poetyckiego

 

 

 

 

 

KRYTERIA OCEN Z  JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE IV

 

I.                 OCENA CELUJĄCA

 

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, którego wiedza znacznie wykracza poza obowiązujący program nauczania.

-         Twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania,

-         Proponuje rozwiązania wykraczające poza materiał programowy,

-         Wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne,

-         Nie powiela cudzych pomysłów i poglądów,

-         Bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach literackich i teatralnych w szkole i poza szkołą,

-         Podejmuje działalność literacką lub kulturalną i prezentuje wysoki poziom merytoryczny oraz artystyczny 
(np. udział w akademiach, współpraca z gazetką szkolną, udział w imprezach artystycznych, itp.),

-         Posiada rozszerzone umiejętności z zakresu kształcenia językowego oraz nauki o języku, przewidywane  

    w programie nauczania w klasie IV.

 

II.             OCENA BARDZO DOBRA

 

-         Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który opanował pełny zakres wiadomości określony programem nauczania dla klasy IV.

-         wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistyczno – językowym, ortograficznym,    merytorycznym i logicznym,

-         doskonale potrafi posługiwać się poznanymi w klasie IV formami wypowiedzi (opowiadanie, opis wyglądu przedmiotu 

    i postaci, sprawozdanie z wycieczki, dialog, list do najbliższych),

-         samodzielnie sporządza plan odtwórczy lektury i kompozycyjny własnej wypowiedzi,

-         radzi sobie z układem graficznym wypowiedzi pisemnej – akapity,

-         wykazuje się bardzo dobrą znajomością przeczytanego tekstu,

-         potrafi nazwać niektóre stany psychiczne i ich przejawy,

-         ma bogaty zasób słownictwa i umiejętnie posługuje się nim,

-         samodzielnie i sprawnie posługuje się słownikiem ortograficznym,

-         analizuje utwór poetycki, wskazując epitety, porównania, wersy, rymy, osobę mówiącą w wierszu,

-         bierze czynny udział w lekcji,

-         płynnie czyta nowy tekst,

-         rozróżnia biegle poznane w klasie IV części mowy,

-         wskazuje różnice między osobową a nieosobową (bezokoliczniki) formą czasownika,

-         poprawnie stosuje formy liczby, osoby, rodzaju, czasu,

-         rozróżnia czas przyszły złożony od czasu przyszłego prostego,

-         biegle odmienia rzeczowniki przez przypadki i [poprawnie stosuje w zdaniach, oddziela temat od końcówki,

-         odmienia przymiotniki i zauważa zależność form przymiotnika od określanego rzeczownika,

-         wyróżnia w zdaniu podmiot i orzeczenie,

-         układa zdanie pojedyncze i złożone,

-         potrafi zbudować zdanie z podanych związków wyrazowych,

-         odróżnia głoskę od litery, spółgłoskę od samogłoski,

-         określa spółgłoski,

-         zna zasady akcentowania w języku polskim i poprawnie akcentuje.

 

III.         OCENA DOBRA

 

Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności przewidziane    podstawą programową  

oraz wybrane elementy przewidziane programem nauczania w klasie IV.

-         czyta poprawnie, stosując zasady prawidłowego przystankowania,

-         jego wypowiedzi ustne i pisemne mogą zawierać jedynie nieliczne błędy językowo-stylistyczne, logiczne i ortograficzne,

-         w wypowiedziach próbuje oceniać zachowania bohaterów literackich oraz formułuje ogólne wnioski o utworach,

-         poprawnie sporządza plan ramowy,

-         potrafi posługiwać się słownikiem ortograficznym,

-         potrafi wskazać w wierszu epitet, porównanie, rymy, wersy, strofy,

-         rozróżnia części mowy poznane w klasie IV,

-         poprawnie odmienia (stosuje w zdaniach) czasowniki i rzeczowniki,

-         potrafi oddzielić temat od końcówki,

-         poprawnie odmienia i stopniuje przymiotniki,

-         umie wskazać w zdaniu podmiot i orzeczenie,

-         rozpoznaje zdania pojedyncze i złożone,

-         rozróżnia głoskę, literę, samogłoskę i spółgłoskę,

-         określa spółgłoski,

-         poprawnie dzieli wyrazy na sylaby.

 

IV.           OCENA DOSTATECZNA

 

Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności określone programem nauczania dla klasy IV  

na poziomie nie przekraczającym wymagań zawartych w podstawie programowej.

-         w wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół przestrzega zasad poprawnościowych w zakresie budowy zdań,  

    precyzyjnego stosowania poznanego słownictwa i ortografii,

-         przy małej pomocy nauczyciela wypowiada się w szkolnych formach pisemnych,

-         umie wymienić elementy świata przedstawionego,

-         wskazuje epitety, porównania, wersy, strofy, rymy,

-         odróżnia postacie i wydarzenia realistyczne od fantastycznych,

-         tworzy bezokoliczniki od czasownika w formie osobowej i odwrotnie,

-         odróżnia przyimek od innych części mowy,

-         rozpoznaje rzeczownik w funkcji podmiotu i czasownik w roli orzeczenia,

-         odmienia rzeczowniki przez przypadki,

-         odmienia czasowniki przez osoby, liczby, czasy, rodzaje,

-         podane zdania dzieli na pojedyncze i złożone,

-         rozróżnia głoski, litery,

-         przy małej pomocy nauczyciela określa spółgłoski,

-         dzieli wyrazy na sylaby.

 

V.               OCENA DOPUSZCZAJĄCA

Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela wykonuje zadania o niewielkim stopniu trudności.

-         technika cichego i głośnego czytania pozwala na zrozumienie tekstu,

-         błędy językowe, stylistyczne, logiczne i ortograficzne popełniane w wypowiedziach pisemnych nie przekreślają wartości  

    pracy i wysiłku, jaki włożył uczeń w ich napisanie,

-         przy pomocy nauczyciela rozróżnia części mowy i wskazuje w tekście przyimek,

-         odmienia rzeczowniki przez przypadki,

-         wskazuje podmiot i orzeczenie, odmienia czasowniki przez osoby, liczby, czasy i rodzaje,

-         wyróżnia głoski, litery i sylaby,

-         zna podstawowe zasady ortograficzne.

 

VI.           OCENA NIEDOSTATECZNA

 

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował podstawowych wiadomości z fleksji, składni, słownictwa,  

ortografii, w zakresie redagowania poznanych form wypowiedzi.

-         nie opanował techniki głośnego i cichego czytania,

-         wypowiedzi nie są poprawne pod względem językowym i rzeczowym,

-         w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych,

-         nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności.

 

 

 

KRYTERIA  OCEN  Z  JĘZYKA  POLSKIEGO  W  KLASIE  V

 

           I.       OCENĘ  CELUJĄCĄ 

-         otrzymuje uczeń, którego wiedza znacznie wykracza poza obowiązujący program nauczania.

-         Twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania.

-         Proponuje rozwiązania oryginalne i wykraczające poza materiał programowy.

-         Jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne oraz cechują się dojrzałością myślenia.

-         Nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości.

-         Bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach szkolnych i międzyszkolnych.

-         Podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach / np. udział w akademiach, inscenizacje teatralne,  

    współpraca ze szkolną gazetką, itd. /, prezentuje wysoki poziom merytoryczny oraz artystyczny.

-         Posiada rozszerzone umiejętności z zakresu kształcenia językowego oraz nauki o języku przewidziane programem   

    nauczania w klasie V.

-         Wykazuje ponadprogramowe umiejętności w zakresie kształcenia literackiego i kulturalnego.

 

II.  OCENĘ  BARDZO  DOBRĄ

 

-         Wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistyczno – językowym, ortograficznym,                 

    merytorycznym i logicznym.

-         Otrzymuje uczeń, który opanował pełny zakres wiadomości określanych programem nauczania dla klasy V

-         Doskonale potrafi posługiwać się poznanymi w klasie V formami wypowiedzi / sprawozdanie z wycieczki,  

    spaceru, opis przedmiotu, wyglądu człowieka z elementami charakterystyki, list prywatny, zaproszenie/.

-         Podejmuje próby charakterystyki postaci / na wyrazistych przykładach/.

-         Samodzielnie sporządza notatki z czytanych lektur.

-         Bezbłędnie układa plan odtwórczy lektur, plan kompozycyjny własnej wypowiedzi.

-         Bardzo dobra znajomość przeczytanego tekstu pozwala na swobodne jego analizowanie, ocenę postępowania  

    i poglądu bohaterów, pisanie opowiadania twórczego z elementami opisu, z dialogiem.

-         Zwraca uwagę na problematykę moralną zawartą w poznanych utworach.

-         Biegle posługuje się „Słownikiem ortograficznym”, „Słownikiem wyrazów bliskoznacznych”.

-         Potrafi porównać cechy gatunkowe baśni i bajki.

-         Analizuje utwór liryczny.

-         Wskazuje różnice między osobową i nieosobową formą czasownika, między czasownikiem dokonanym i niedokonanym.

-         Określa znaczenie trybów czasownika, biegle odmienia czasownik w trybie rozkazującym i przypuszczającym.

-         Zna zasady pisowni cząstki  „by” z czasownikami.

-         W odmianie rzeczownika przez przypadki wyróżnia temat oboczny, oboczności.

-         Określa rolę przyimków w zdaniu.

-         Wskazuje podobieństwa i różnice między przymiotnikiem i przysłówkiem.

-         Podaje poprawne formy liczebników.

-         Klasyfikuje rodzaje wypowiedzeń, podaje ich przykłady.

-         Wyróżnia w zdaniu zespoły składniowe i nazywa je.

-         Układa zdanie pojedyncze rozwinięte według poznanego wykresu.

-         Przeprowadza klasyfikację zdań złożonych.

-         Wskazuje różnice między samogłoską i spółgłoską.

-         Omawia zależność brzmienia głoski od ruchów i pozycji narządów mowy.

-         Podaje zasady akcentowania wyrazów w języku polskim oraz zasady wymawiania wyrazów bezakcentowych.

 

III. OCENĘ  DOBRĄ

otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową oraz wybrane elementy  

przewidziane programem nauczania w klasie V.

 

-         Czyta popranie, stosując zasady prawidłowej intonacji i akcentowania.

-         Jego wypowiedzi ustne i pisemne mogą zawierać jedynie nieliczne błędy językowo- stylistyczne, logiczne i ortograficzne.

-         Potrafi samodzielnie poprawić większość własnych błędów.

-         Podejmuje próby wypowiadania się w formach trudniejszych niż określone podstawą programową : opowiadanie twórcze,  

    opis postaci z elementami charakterystyki.

-         W wypowiedziach próbuje oceniać i wartościować problemy i zjawiska dotyczące języka, literatury oraz kultury.

-         Nazywa cechy gatunkowe mitów, legendy, bajki, noweli.

-         Poprawnie sporządza plan ramowy i szczegółowy lektury.

-         Określa formę gramatyczną czasowników.

-         Stosuje w zdaniu czasownik w formie osobowej i nieosobowej.

-         Tworzy czasowniki dokonany od niedokonanego, wyróżnia cząstkę za pomocą której tworzy ten czasownik.

-         Poprawnie odmienia czasowniki typu : umiem, rozumiem, idę.

-         Omawia budowę form trybu rozkazującego i przypuszczającego.

-         Wyjaśnia różnice w odmianie podanych rzeczowników, wyodrębnia temat i końcówkę.

-         Uzasadnia pisownię rzeczownika, odwołując się do odmiany.

-         W zdaniu wskazuje pisownię rzeczownika, odwołując się do odmiany.

-         W zdaniu wskazuje przyimki i wyrażenia przyimkowe, nazywa ich rolę w zdaniu.

-         Tworzy przysłówki od przymiotników, stosuje je w zdaniach i określa ich rolę.

-         Określa formę gramatyczną przymiotnika z rzeczownikiem.

-         Zastępuje słowem liczebniki podane cyfrą i odwrotnie.

-         Stosuje w zdaniu liczebnik w odpowiednim przypadku.

-         Przekształca zdanie na równoważnik zdania i odwrotnie.

-         Podaje przykład współrzędnego i podrzędnego zespołu składniowego.

-         Robi wykres zdania pojedynczego rozwiniętego / na łatwych przykładach/.

-         Przekształca zdanie pojedyncze na złożone i odwrotnie.

-         Układa zdania złożone współrzędnie i podrzędnie.

-         Określa cechy głoski.

-         Rozpoznaje wyrazy bezakcentowe.

-         Poprawnie akcentuje wyrazy na 3 i 4 sylabę od końca.

 

IV. OCENĘ  DOSTATECZNĄ

Otrzymuje uczeń, który w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się, opanował wiedzę i umiejętności  

zawarte w podstawie programowej klasy V.

 

-         W wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół przestrzega zasad poprawnościowych w zakresie budowy zdań, precyzyjnego stosowania poznanego słownictwa i ortografii.

-         W miarę samodzielnie wypowiada się w szkolnych formach pisemnych / opowiadanie odtwórcze z dialogiem, opis  

    przedmiotu i postaci, sprawozdanie, list, zaproszenie/.

-         Opanował technikę poprawnego czytania i doskonali się pod względem dykcji, intonacji, akcentowania/.

-         Ma świadomość mechanizmów popełnianych błędów i potrafi je poprawić przy pomocy nauczyciela.

-         Umie wymieniać elementy świata przedstawionego / miejsce i czas akcji, bohaterów, wydarzenia/.

-         Odróżnia zdarzenia, postacie fantastyczne od realistycznych.

-         W utworze lirycznym wskazuje epitety, porównania, przenośnie.

-         Tworzy bezokoliczniki od czasowników w formie bezosobowej i odwrotnie.

-         Rozróżnia czasowniki dokonane i niedokonane.

-         Odmienia czasownik we wszystkich trybach / prostsze przykłady/.

-         Nazywa przypadki i pytania, na które odpowiadają.

-         Odmienia przez przypadki rzeczownik o prostej odmianie.

-         Rozpoznaje rzeczownik w roli podmiotu i określenia rzeczownika.

-         Odróżnia przyimek od innych części mowy.

-         Rozpoznaje czasownik w roli orzeczenia i określenia czasownika.

-         Odmienia przymiotnik przez przypadki.

-         Łączy przymiotnik z rzeczownikiem, odmienia je, określa przypadek, liczbę i rodzaj.

-         Rozpoznaje w zdaniu liczebnik.

-         Rozróżnia zdanie i równoważnik zdania, podaje przykłady typów zdań.

-         Łączy w zespoły składniowe wyrazy tworzące zdanie.

-         Wpisuje zdanie w podany wykres.

-         Podane zdania dzieli na pojedyncze i złożone.

-         Z podanych zdań pojedynczych tworzy zdanie złożone.

-         Dzieli wyrazy na głoski.

-         Odróżnia samogłoski od spółgłosek.

-         Dzieli wyraz na sylaby.

-         Poprawnie akcentuje wyrazy na 2 sylabę od końca.

 

V. OCENĘ  DOPUSZCZAJĄCĄ

otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy nauczyciela wykonanie zadań  

o niewielkim stopniu trudności.

 

-         Jego technika cichego i głośnego czytania pozwala na zrozumienie tekstu.

-         Względna poprawność językowa i rzeczowa wypowiedzi ustnych świadczy o zrozumieniu przez niego  

    analizowanego zagadnienia.

-         Błędy językowo – stylistyczne, logiczne i ortograficzne popełniane w wypowiedziach pisemnych nie przekreślają  

    wartości pracy i wysiłku, jaki włożył w ich napisanie.

-         Stopień opanowanych przez niego wiadomości pozwala na wykonanie zadań typowych, o niewielkim zakresie  

    trudności, samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela.

-         Rozróżnia części mowy.

-         Wskazuje podmiot, orzeczenie i określenia.

-         Odmienia rzeczownik i przymiotnik przez przypadki.

-         Odmienia czasownik przez osoby, liczby, czasy i tryby.

-         Odróżnia zdanie od równoważnika zdania, zdanie pojedyncze od złożonego.

-         Wyróżnia głoski, litery i sylaby w podanym wyrazie.

-         Poprawnie pisze wyrazy poznane na lekcjach ortografii / 65 – 60%/ oraz zna podstawowe zasady ortograficzne.

 

VI. OCENĘ  NIEDOSTATECZNĄ

Otrzymuje uczeń, który :

 

-         nie opanował podstawowych wiadomości z fleksji, składni, słownictwa, ortografii,

-         w zakresie redagowania poznanych form wypowiedzi oraz elementarnych wiadomości z zakresu budowy  

    i analizy utworu literackiego, przewidzianych podstawą programową w klasie V,

-         nie opanował techniki głośnego i cichego czytania nawet w stopniu dopuszczającym,

-         jego wypowiedzi nie są poprawne pod względem językowym i rzeczowym,

-         w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych,

-         nawet przy pomocy nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności.

 

 

 

KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLASY VI

 

I. Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:

- twórczo oraz samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania,

- proponuje rozwiązania oryginalne, wykraczające poza materiał programowy,

- jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne, cechują się dojrzałością myślenia,

- nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej, literackiej i kulturalnej rzeczywistości,

- bierze udział w konkursach literackich, ortograficznych, osiąga w nich sukcesy,

- podejmuje działalność literacką lub kulturalną w różnych formach szkolnych, prezentuje wysoki poziom merytoryczny  

  oraz artystyczny.

 

II. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności określony programem  

nauczania dla klasy szóstej, a w szczególności:

- wypowiedzi ustne i pisemne są całkowicie poprawne pod względem stylistycznym, ortograficznym , merytorycznym i logicznym,

- potrafi samodzielnie wnioskować, myśleć logicznie,

- biegle posługuje się słownikami i encyklopedią,

- samodzielnie sporządza notatki z lekcji, selekcjonuje materiał rzeczowy,

- bezbłędnie pisze charakterystykę postaci, podejmuje próbę redagowania charakterystyki porównawczej i autocharakterystyki: 
  określa motywację
czynów bohaterów, ocenia ich postępowanie,

- opowiadania twórcze wzbogaca dialogami, elementami opisów, charakterystyki,

- ten sam tekst potrafi przedstawić w formie streszczenia, opisu, opowiadania,

- w sposób świadczący o gruntownej znajomości utworu redaguje list do postaci literackiej

- bezbłędnie pisze sprawozdania ze spaceru, wycieczki, a w pracy poświęconej oglądanemu filmu lub spektaklowi       

  teatralnemu podejmuje próby recenzji,

- rozumie i poprawnie posługuje się terminami w zakresie wiedzy o epice, wierszu, nowych gatunków literackich   

  (ballada, rodzaj powieści, dramat),

- dokonuje samodzielnie analizy i interpretacji wiersza, wyodrębnia środki stylistyczne, odróżnia obrazowanie fantastyczne  

  od realistycznego,

- pisze prace bezbłędne pod względem ortograficznym i stylistycznym,

- potrafi wyjaśnić, od czego zależą formy odmiany rzeczownika,

- wymienia rodzaje zaimków, omawia ich odmianę, funkcję w zdaniu, uzasadnia stosowania skróconych form zaimków rzeczownych,

- biegle stopniuje przymiotniki, nazywa rodzaj stopniowania, pisze poprawnie „nie” z przymiotnikami,

- rozpoznaje różne typy liczebników, określa ich formy gramatyczne i funkcję w zdaniu, potrafi uzasadnić użycie danego liczebnika,

- stosuje w zdaniu rzeczownik w różnych formach składniowych (podmiotu, dopełnienia, przydawki),

- rozpoznaje zdanie z orzeczeniem imiennym, omawia jego budowę,

- omawia, podając przykłady, różne sposoby wyrażania orzeczenia oraz podmiotu, przydawki i dopełnienia 

- przeprowadza klasyfikację zdań złożonych współrzędnie i podrzędnie, rysuje ich wykresy,

 

III. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą programową  

oraz wybrane elementy przewidziane programem nauczania w klasie szóstej, a w szczególności:

- czyta poprawnie, stosują zasady prawidłowej intonacji i akcentowania,

- jego wypowiedzi ustne i pisemne mogą zawierać jedynie nieliczne błędy językowe,

- podejmuje próby wypowiadania się w formach: opowiadanie twórcze z dialogiem, elementami opisu: list literacki,  

  charakterystyka z pogłębioną oceną postaci, sprawozdanie ze spektaklu teatralnego, filmu,

- dobra znajomość tekstu pozwala mu na odtwórcze opowiadanie losów bohaterów, omówienie elementów świata przedstawionego,

- poprawnie pisze plan ramowy i szczegółowy,

- wskazuje poznane środki stylistyczne w wierszu,

- potrafi samodzielnie poprawić większość własnych błędów,

- wymienia rodzaje zaimków,

- wyróżnia przysłówki wśród innych części mowy, wskazuje sposób ich tworzenia,

- poprawnie stopniuje przymiotniki,

- podaje przykłady różnych typów liczebników,

- na konkretnych przykładach omawia sposób wyrażania orzeczenia i podmiotu,

- układa przykłady czterech zdań złożonych współrzędnie,

- wyjaśnia pisownię podanego wyrazu.

 

IV. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który w zakresie umożliwiającym postępy w dalszym uczeniu się, opanował  

wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej, a w szczególności:

- w wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół przestrzega zasad poprawności w zakresie budowy zdań, stosowania  

  poznanego słownictwa i ortografii,

- w miarę samodzielnie posługuje się następującymi formami wypowiedzi: opowiadanie z dialogiem, streszczenie, opis,  

  sprawozdanie, charakterystyka postaci, list, zaproszenie, telegram,

- jego technika głośnego i cichego czytania pozwala na zrozumienie tekstu,

- zna przewidziane programem gatunki literackie,

- umie wyróżnić podstawowe elementy świata przedstawionego,

- odróżnia podmiot liryczny od bohatera utworu,

- poprawia popełnione błędy przy pomocy nauczyciela,

- wyróżnia w tekście czasowniki w formie osobowej i nieosobowej,

- określa formę fleksyjną czasowników,

- odmienia podane przymiotniki przez przypadki,

- rozpoznaje w zdaniu zaimki, przysłówki, liczebniki i przymiotniki,

- stopniuje przymiotniki,

- rozróżnia przyimki proste i złożone,

- wskazuje na różnicę między zdaniem a równoważnikiem zdania,

- rozpoznaje zdania bezpodmiotowe,

- nazywa w zdaniu części zdania,

- układa zdanie złożone z podanych zdań pojedynczych.

 

V. Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy nauczyciela wykonanie zadań o niewielkim stopniu trudności, a w szczególności:

- jego technika czytania pozwala na zrozumienie tekstu,

- względna poprawność językowa i rzeczowa wypowiedzi ustnych świadczy o zrozumieniu przez niego analizowanego problemu,

- w wypowiedziach pisemnych popełniane błędy językowe, stylistyczne, logiczne i ortograficzne nie przekreślają wartości pracy,

- stopień opanowania wiadomości pozwala na wykonanie zadań typowych, o niewielkim zakresie trudności, samodzielnie  

  lub przy pomocy nauczyciela,

- przy pomocy nauczyciela rozpoznaje części mowy,

- odróżnia zdania pojedyncze od złożonych,

- zestawia pary wyrazów podstawowych i pochodnych,

- nazywa typy formantów,

- tworzy wyrazy pochodne za pomocą podanych formantów.

 

VI. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który:

- nie opanował podstawowych wiadomości w zakresie fleksji i składni, słownictwa, frazeologii i redagowania wypowiedzi  

  oraz elementarnych

  wiadomości z zakresu budowy i analizy utworu literackiego, przewidzianych podstawą programową,

- nie opanował techniki głośnego i cichego czytania w stopniu zadowalającym,

- jego wypowiedzi nie są poprawne pod względem językowym i rzeczowym,

- w wypowiedziach pisemnych nie przestrzega reguł ortograficznych, językowych, stylistycznych i logicznych,

- nawet z pomocą nauczyciela nie jest w stanie rozwiązać zagadnienia o elementarnym stopniu trudności.